Dementie; wat aan te doen?

Onze katten worden mede door de goede zorg steeds ouder. Met het ouder worden ontstaan er net als bij mensen, veranderingen in de hersenen die invloed hebben op het geheugen, gedrag en leervermogen. Bij mensen spreken we dan van dementie, bij katten wordt dit ook wel cognitief dysfunctie syndroom (CDS) genoemd. Meer dan 50 % van de katten ouder dan 15 jaar heeft hier last van. Symptomen van CDS zijn:

Desorientatie en geheugen verlies

Een verminderd orientatie vermogen wat kan leiden tot verdwalen in of buitenshuis, verwarring, aan de verkeerde kant van de deur staan, vergeten van aangeleerd gedrag en in ernstige gevallen vastlopen in een hoek en met de kop tegen de muur duwen.

Veranderingen in de sociale omgang

Toegenomen of juist afgenomen interactie met mensen of andere huisdieren, angstiger of juist agressiever worden, overdreven aanhankelijkheid vertonen of sneller geirriteerd zijn.

Veranderd slaap-waak ritme

Wat veel voorkomt is nachtelijk vocaliseren, de kat gaat zonder reden klaaglijk miauwen, vaak zo luidt dat eigenaren er niet van kunnen slapen. Een omkering van het dag-nacht ritme (dus ’s nachts wakker zijn en overdag slapen) wordt ook vaak gezien.

Onzindelijkheid

Geen gebruik meer maken van de kattenbak zonder dat daar een medische oorzaak voor is. De kat is gewoon vergeten waar de kattenbak staat of hoe hij buiten moet komen om zijn behoeften te doen.

Veranderde activiteit en toegenomen angst

Doelloos rondlopen, steeds dezelfde activiteit herhalen, rusteloosheid of juist totale inactiveit kan ook een symptoom van dementie zijn. Verlatingsangst kan ook optreden, wat zich kan uiten in miauwen als de eigenaar afwezig is.

Uitsluiten van andere oorzaken

Aangezien medische oorzaken ook gedragsveranderingen teweeg kunnen brengen is het noodzakelijk dit eerst grondig te onderzoeken. Sikkeneurig en agressief gedrag kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door pijn, bijvoorbeeld door artrose. 60 – 90 % van katten ouder dan 12 jaar heeft in meer of mindere mate artrose. Een goed klinisch onderzoek en pijnstillende medicijnen kunnen vaak uitkomst bieden. Een afwijking van de schildklier, lever en nieren als oorzaak voor de klachten moet ook (middels bloedonderzoek) uitgesloten worden. Een kat met een te snel werkende schildklier wordt vaak rusteloos en miauwt veel meer, een nierpatient plast veel meer en kan daardoor onzindelijk worden. Ook een te hoge bloeddruk komt vaak voor en kan afwijkend gedrag veroorzaken. Als de medische oorzaken zijn uitgesloten kunnen we door middel van een speciale vragenlijst zien of uw kat mogelijk lijdt aan CDS.

De oorzaak van CDS

De precieze oorzaak van CDS is niet bekend, maar een toename van vrije radicalen en een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen speelt een rol. Ook speelt een verminderd dopamine (een neurotransmitter die zorgt voor de signaal overdracht in de zenuwen) een rol. Dopamine geeft een blij gevoel en een verminderd dopamine dus juist het tegenovergestelde.

De behandeling van CDS

Uiteraard is CDS niet te genezen, maar we kunnen wel het verouderingsproces in de hersenen vertragen en met bepaalde aanpassingen kunnen we sommige verschijnselen verminderen zodat de kat nog lekker van zijn oude dag kan genieten. Sommige diëten en voedingssupplementen bevatten anti oxidanten en vetzuren, deze vangen vrije radicalen weg. Voorbeelden zijn RC Mobility (door de essentiele vetzuren die dit bevat) of het voedingssupplement Colchine.

Bepaalde aanpassingen in de omgeving van de kat kunnen zijn het plaatsen van meerdere kattenbakken, zodat de kat niet zo ver hoeft te lopen. Omgevingsverrijking bijvoorbeeld in de vorm van voerpuzzels en speeltjes zorgt er voor dat de hersenen gestimuleerd blijven. U kunt ook brokjes in het huis verstoppen. Deze dingen zorgen er ook voor dat uw kat overdag meer actief is en daardoor ’s nachts beter slaapt. Er wordt vaak gedacht dat oude katten niet meer willen spelen, gewoon omdat ze oud zijn, maar niets is minder waar. Jachtgedrag is natuurlijk gedrag voor de kat en niet afhankelijk van leeftijd. (Bedenk dat een oude kat in de natuur ook gewoon moet jagen om een muis te vangen).

Prognose van CDS

Zoals al eerder gezegd is CDS niet te genezen, het doel van behandeling is dan ook om de kwaliteit van leven van de kat zo goed mogelijk te waarborgen. Aangezien een kat in het ’nu’ leeft is kwaliteit van leven belangrijker dan lang leven.

Tips voor het nachtelijk vocaliseren tgv CDS zijn verkrijgbaar op de praktijk op het moment dat ander oorzaken hiervoor zijn uitgesloten.