Hoe voorzichtig we ook met onze huisdieren zijn, een ongeluk zit in een klein hoekje. Thuis, op straat, in het park of op vakantie. De kans dat uw hond of kat een keer te maken krijgt met een ongeluk(je) is groot. Wat moet je doen als er iets met uw huisdier gebeurt? Klik hier voor onze EHBO tips.

De belangrijkste tips bij EHBO voor dieren

• Blijf zelf rustig.
• Denk aan uw eigen veiligheid, dieren in nood kunnen onverwacht bijten en krabben.
• Roep hulp in; waarschuw de dierenarts dat u er aan komt en overleg wat u het beste kunt doen.
• Waarschuw indien nodig de dierenambulance voor het vervoer.

Tip: zet het telefoonnummer van uw dierenarts in uw mobieltje. Dan hoeft u daar in spoed niet nog naar te zoeken als er iets gebeurt.

Wonden

Bijtwonden

Bijtwonden kunnen hevig bloeden en raken makkelijk besmet met bacteriën die zich in de bek van de bijtende hond bevinden. Bovendien kan er door schudden onderhuids ernstige weefselschade ontstaan. Ga zo snel mogelijk naar de dierenarts. Afhankelijk van de wond en het infectiegevaar, zal de dierenarts de wond reinigen, ontsmetten en hechten als de wond nog vers is. Ook wordt vaak een antibioticakuur voorgeschreven. Bijtwonden van katten tonen zich vaak als kleine steekgaatjes in de huid. Ga ook hiermee naar de dierenarts, omdat er in de meeste gevallen een abces ontstaat.

Snijwonden

Is uw hond of kat in een stukje glas of metaal gestapt, haal het scherpe voorwerp er dan zo snel mogelijk uit. Is er nauwelijks een wondje zichtbaar? Ontsmet dan de poot door hem dagelijks 15 minuten te baden in een sopje met groene biotex of soda. Gaat de kreupelheid niet binnen enkele dagen over, ga dan naar de dierenarts. Mogelijk zit er dan toch nog een scherp stukje wat dieper in de poot, niet zichtbaar voor het blote oog. Laat dit over aan de dierenarts, die kan het scherpe voorwerp op een veilige manier verwijderen. Is er sprake van een snijwond, dan kunt u beter direct naar de dierenarts gaan. Deze kan de wond reinigen, ontsmetten en de ‘mooie’, rechte wondranden aan elkaar hechten. Ook hier geldt, net als bij de bijtwonden, dat het hechten binnen zes uur moet gebeuren.

Brandwonden

Een brandende kaars veroorzaakt meestal alleen wat verschroeide (snor)haren, maar een grotere vlam of open haard waar een staart door heen zwaait, kan meer letsel veroorzaken. Doof het vuur zo snel mogelijk met een (brand)deken of handdoek, let daarbij op uw eigen veiligheid. Houd de verbrande plek minstens vijf minuten onder de kraan met lauw water. Bij ernstige verbrandingen, zoals contact met heet water of een bak-/kookplaat, moeten minstens 15 minuten gekoeld worden met lauw water. Ga hierna meteen naar de dierenarts zonder verder iets op de plek te smeren. Gebruik dus geen brandzalf of andere crèmes. Vervoer uw hond of kat wel warm met een deken of handdoek.

Aangereden dier

Als u getuige bent van een aanrijding van een hond of kat zijn angst en paniek logische eerste emoties. Probeer toch kalm te blijven en niet in paniek te raken.  Dit is belangrijk, ook voor uw eigen veiligheid. Houd er rekening mee dat als het dier gewond is, pijn heeft en bang is, hij wel eens van zich af kan krabben of bijten. Bel zo snel mogelijk met een dierenarts om te vragen wat u het beste kunt doen. Moet u langskomen, schakel dan eventueel de dierenambulance in voor het vervoer. Het stelpen van bloedingen voor vervoer naar de dierenarts, kan levensreddend zijn. Hoe u dat doet, leest u verderop in dit artikel.

Bloedingen

Na een aanrijding of gevecht kan een dier bloeden. Ernstig bloedverlies kan leiden tot shock, een toestand waarbij het dier niet meer aanspreekbaar is, bleke slijmvliezen heeft en oren en poten koud aan voelen. Het is belangrijk om een zichtbare bloeding zo snel mogelijk te stelpen.

Een bloeding kunt u op verschillende manieren stelpen:

• Rechtstreeks druk uitoefenen op de wond: plaats een schoon doekje (liefst steriel gaas, maar een schone zakdoek kan ook) over de hele wond en druk dit stevig aan. Dit bevordert de stolling en beschermt de wond tegen infectie;
• Houd het lichaamsdeel dat bloedt hoger dan de rest van het lichaam. Dit kan eigenlijk alleen bij bloedingen aan de poten en als het dier rustig is;
• Als het om een poot gaat, kunt u bij een ernstige bloeding beter een knevelverband (tourniquet) aanleggen: draai een reep stof, zwachtel, sjaal of stropdas rond de poot op vijf cm afstand van de wond, tussen de wond en het lichaam. Leg een halve knoop en plaats hierop een houtje en zet deze vast met nog een halve knoop. Hierna kunt u aan het stokje draaien tot de bloeding (vrijwel) stopt. Een tourniquet brengt wel het gevaar mee dat het weefsel te lang verstoken blijft van bloed en zuurstof, waardoor het kan afsterven. Laat een knevelverband daarom nooit langer dan vijftien minuten zitten. Als u langer onderweg bent naar de dierenarts, draai de knevel dan om de vijftien minuten even los om het bloed te laten stromen en draai hem dan weer vast;
• Een bloeding aan het oor van een hond lijkt vaak ernstiger doordat het dier met de kop schudt en zo in de hele omgeving bloedspetters verspreidt. Leg het oor plat op de kop van de hond en dek de wond af met een gaasje. Bind daarna een schone theedoek rond de kop, zodat het oor op zijn plaats blijft.

Ga na het stelpen van de bloeding zo snel mogelijk naar de dierenarts voor verdere behandeling en onderzoek van de dier. Houd er rekening mee dat als uw huisdier gewond is, pijn heeft en bang is, hij wel eens van zich af kan krabben of bijten.

Allergische reacties

Wij zien regelmatig dieren met een acute, allergische reacties. Ze kunnen ontstaan door insectenbeten maar ook door bijvoorbeeld planten, medicatie of andere stoffen. De verschijnselen lopen uiteen van acute zwellingen in de huid, zwellingen aan de kop of poten, maagdarmklachten tot het risico op een levensbedreigende anafylactische shock. Wij raden aan om altijd contact met de dierenarts op te nemen op het moment dat u denkt dat uw huisdier ergens allergisch op reageert. Uw dierenarts kan medicatie toedienen om de allergische reactie te stoppen/onderdrukken.

Insectenbeten

Steken van bijen, wespen, horzels en steekvliegen leiden vaak tot grote, ronde, vrij platte zwellingen die snel ontstaan en pijnlijk zijn. De meeste steken worden op de kop en oren aangebracht. Bovendien zijn veel honden en katten uitstekende vliegenvangers. Vangt uw dier een wesp/bij en wordt het daarbij gestoken in zijn tong of keel, neem dan direct contact op met de dierenarts. Een steekwond in dit gebied kan een levensbedreigende zwelling veroorzaken en de ademhaling ernstig belemmeren.

Verdrinking

Hoewel er vaak gedacht wordt dat elke hond kan zwemmen, is dit niet waar. Sommige honden zijn van nature dol op water en echte zwemmers, zoals de Golden retriever. Maar andere honden zijn door hun bouw helemaal geen goede zwemmers, zoals de Bull terriër, Engelse bulldog en Basset hound.

Pups moeten vaak leren zwemmen en vallen nog al eens in het water als ze nieuwsgierig aan de waterkant staan te kijken naar wat er in het water gebeurt. Red uw hond door hem aan zijn nekvel uit het water te trekken. Als de hond water heeft binnengekregen, pak uw dier dan bij de achterpoten beet en houd hem vijftien tot dertig seconden met de kop omlaag. Is het dier te zwaar voor deze houding, probeer hem dan op een hellend oppervlak te leggen, waarbij de kop lager ligt dan de rest van het lichaam. Ga daarna zo snel mogelijk naar de dierenarts. Neem bij het redden van uw dier wel uw eigen veiligheid in acht.

Ook katten kunnen te water raken. De meeste katten kunnen wel zwemmen, echter als er geen gemakkelijke gelegenheid is om uit het water te komen, gaat het mis en verdrinken ze uiteindelijk door uitputting. Zorg dus altijd voor een makkelijk opklimbare kant of een trapje als u een vijver in de tuin heeft. Ook deze dieren moet u zo snel mogelijk uit het water halen en met de kop omlaag neerleggen. Ga direct naar de dierenarts en zorg ervoor dat het dier niet afkoelt.

Vergiftigingen

Als een huisdier iets eet of drinkt wat niet voor hem bestemd is, is het mogelijk dat het dier daardoor een vergiftiging oploopt. Er wordt wel beweerd dat katten minder snel een vergiftiging oplopen dan honden omdat het kieskeurige eters zijn. Een kat is dan misschien kieskeurig, maar aan de andere kant ook nieuwsgierig van aard en loopt daardoor weer meer risico op vergiftiging. Bovendien wast elke kat zich uitgebreid en kan daarbij schadelijke stoffen oplikken wanneer deze in zijn vacht terecht zijn gekomen.

Veel stoffen die wij in huis hebben, zijn ongezond voor dieren. Huishoudproducten, planten (o.a. lelies, kerstster, hulst), medicijnen (o.a. paracetamol en ibuprofen) en andere stoffen zijn al gauw verdacht, maar ook etenswaren die voor de mens geen enkel kwaad kunnen, zijn voor dieren soms gevaarlijk. Denk hierbij aan o.a. chocolade, druiven en rozijnen, avocado, ui-achtigen, macadamianoten en xylitol (zoetstof).

Heeft uw dier iets verkeerds gegeten, neem dan onmiddellijk contact op met uw dierenarts. Deze kan u vertellen of dit al dan niet een probleem veroorzaakt en of u direct naar de praktijk moet komen. Houd de verpakking van de stof waaraan hun dier is blootgesteld of het kaartje van de desbetreffende plant bij de hand zodat u de dierenarts precies kunt vertellen om welke stoffen het gaat.

Voorwerp ingeslikt

Vooral jonge dieren willen nog weleens in hun enthousiasme een knoop, kraaltje, balletje of ander vreemd voorwerp doorslikken. Overleg met de dierenarts of u kunt afwachten of dat het beter is dat u naar de praktijk komt voor een injectie om het dier te laten braken. Gaat het om een groter voorwerp, iets scherps of heeft de kat een bolletje wol (met of zonder naald) ingeslikt, neem dan altijd direct contact op met de praktijk voor hulp en probeer niet zelf het voorwerp te verwijderen.

Epileptische aanval

Bij epilepsie vindt er een soort ontlading in de hersenen plaats waardoor de hond/kat in een algehele kramptoestand kan komen. Meestal gaat dit gepaard met heftig schokken, schuimbekken en urineverlies.

Wat kan ik doen als mijn hond een aanval heeft?

Probeer niet in paniek te raken, blijf rustig.

Haal alles uit de buurt van het dier zodat deze zich nergens aan kan verwonden.

Zorg dat uw dier zo min mogelijk wordt blootgesteld aan prikkels, door het licht te dimmen, gordijnen te sluiten, radio/tv uit te schakelen en probeer zo min mogelijk te praten.

Raak uw dier niet aan. Uw dier is zich niet bewust van wat er gebeurd en kan u per ongeluk bijten/verwonden. Laat kinderen niet in de buurt.

Maak aantekeningen: hoe lang duurt de aanval? Wat gebeurt er? Maak een video-opname zodat de dierenarts dit later kan bekijken.

Duurt de aanval langer dan 5 minuten of heeft uw dier meerdere aanvallen per dag, neem dan met spoed contact op met uw dierenarts. Een aanval die > 10 min duurt wordt status epilepticus genoemd en is levensbedreigend! Als eerste hulp kunt u thuis, indien aanwezig, alvast valium (Stesolid) bij uw dier toedienen; dit is een oplossing voor rectaal (via de anus) gebruik.

Is uw dier niet bekend met epilepsie en heeft hij/zij voor het eerst een epileptische aanval? Laat uw dier onderzoeken door de dierenarts. De dierenarts kan eventueel de oorzaak behandelen, en/of medicatie voorschrijven.

Bron: LICG